ماجرای پرحاشیه روغن پالم و استفاده از آن در لبنیات به مردادماه سال 93 برمیگردد؛ اتفاقی که برای اولین بار توسط وزیر بهداشت رسانهای شد و این اطلاعرسانی موجب شد تا از آن زمان به بعد افکار عمومی و رسانهها نسبت به این موضوع حساسیت خاصی از خود نشان د
شفا آنلاین:بازهم
پالم! ماده غذایی که تا همین چند سال پیش کمتر کسی از وجود و آن اطلاع
داشت، اما رفته رفته با اظهارات مختلف مسئولان و صاحب نظران صنایع غذایی،
افکار عمومی با آن آشنا شد. اکنون نکته مهم این است که به نظر میرسد روغن
پالم<Palm oil> فارغ از مفید و مضر بودن آن، ابزاری برای هدایت اهداف سیاسی شده است.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید ماجرای
پرحاشیه روغن پالم و استفاده از آن در لبنیات به مردادماه سال 93
برمیگردد؛ اتفاقی که برای اولین بار توسط وزیر بهداشت رسانهای شد و این
اطلاعرسانی موجب شد تا از آن زمان به بعد افکار عمومی و رسانهها نسبت به
این موضوع حساسیت خاصی از خود نشان دهند.
هیاهوی
ایجاد شده بر سر استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی و روغن خوراکی و
همچنین واکنش تولیدکنندگان صنایع روغنی؛ موجب شد تا پای نمایندگان مجلس هم
به موضوع باز شود و در ماههای پایانی سال 93؛ حتی برای مدتی واردات این
ماده را به کشور ممنوع کنند. البته چندی بعد نیز سفر رئیسجمهوری به مالزی
که بزرگترین کشور تولیدکننده روغن پالم در جهان و اظهارنظر ایشان در
ملاقات با مقامات کشور مالزی موجب شد تا دوباره اخبار مربوط به پالم به سر
تیتر رسانهها باز گردند.
سیاست دولت در کنترل واردات روغن پالم تغییر نکرده است
حال
چند ماه بعد از این اتفاق دوباره اخبار پالم به جریان افتاده و اینبار
افزایش واردات خبرساز شده است. رئیس سازمان غذا و دارو اما با تکذیب اخبار
افزایش 56 درصدی واردات نسبت به سال قبل و رسیدن به ۳۹۷ هزار تن، گفته است:
«واردات روغن پالم در سالجاری به هیچ عنوان نسبت به سال گذشته افزایش
نداشته و میزان آن کماکان کمتر از سقف ۴۲۰ هزارتنی تعیین شده در سال
میباشد.»
رسول
دیناروند افزوده است: «درحالی که واردات روغن پالم در دولت قبل به ۷۵۰
هزار تن در سال بالغ میشده، میزان واردات آن در سه سال اخیر با کاهش بیش
از ۳۰۰ هزار تنی مواجه گردیده است.» وی با اشاره به اینکه در سال ۹۴ تعرفه
واردات این روغن از ۱۰ به ۲۶ درصد افزایش یافته است، تصریح کرده است:
«دولت در سیاست کنترل واردات روغن پالم هیچگونه تغییر سیاستی اعمال نکرده و
واردات این روغن کماکان از سقف تعیین شده کمتر میباشد.»
نگرانی اصلی درباره پالم میزان اسید چرب موجود در آن است
ربابه
شیخالسلام، رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران نیز درباره
اخبار افرایش واردات پالم به کشور به خبرنگار سپید میگوید: «نگرانی اصلی
در این مورد این است که چون روغن پالم انواع مختلفی دارد بایستی مشخص شود
که روغنهای وارداتی با چه درصد اشباعی وارد کشور شده است. در حقیقت هم
گونههای درختی که میوه آنها در تولید این روغن مورد استفاده قرار میگیرد و
هم دانه، پوسته و مغز که از آنها برای تهیه پالم استفاده میشود، سبب
تفاوت در تولید روغنهای مختلف با درصد اسید چرب میشود، و باید این موارد
باید تحقیق شود.»
او
در تشریح تحولات چند سال اخیر درباره روغن پالم میافزاید: «یک سال و نیم
یا دو سال پیش بود که آقای شاهرخ ظهیری که یکی از فعالان صنایع غذایی
هستند به بنده گفتند که تمام انبارهای روغن کشور روغن پالم است. در آن زمان
اصلا صحبتی از روغن پالم در کشور نبود و بنده به خاطر دارم که در زمان
دولت دهم که کشور مالزی برنامه گسترش صادرات پالم را در پیش گرفته بود،
برخی از اعضای مجلس ما را به این کشور میبرد تا به آنها ثابت کنند که این
روغن بیخطر است.»
شیخالاسلام
ادامه میدهد: «بنده در آن زمان برای پیگیری این اتفاق تماسی با سازمان
غذا و دارو گرفتم و این جواب را دریافت کردم که چون این روغن ایزومر ترانس
ندارد مجوز واردات داده دریافت کرده است ولی سوال اصلی اینجا است که
چربیهای اشباع موجود در این روغنها نادیده گرفته شده بود.»
او
با اشاره به اتفاقات افتاده درباره استفاده از روغن پالم در صنایع لبنی
نیز میگوید: «متاسفانه با رسانهای شدن این مورد در این باره اتفاقات بدی
افتاد، درحالی که میشد با معرفی شرکتهای متخلف نهتنها از آسیبهای
بهوجود آمده جلوگیری کرد بلکه از این مورد به افزایش سلامت در جامعه نیز
کمک کرد. در حالی که این اتفاق موجب پایین آمدن سرانه مصرف محصولات لبنی در
کشور و روی آوردن مردم به مصرف محصولات لبنی فلهای گردید که آن هم در
دراز مدت باعث بازگشت و شیوع بیماریهای مختلفی مانند تب مالت در کشور
گردید.»
شیخالاسلام
در ادامه به مشکلات موجود در بازار روغن پالم پرداخته و میگوید:
«متاسفانه کشورهای فعال در این حوزه مانند مالزی و اندونزی
سرمایهگذاریهای کلانی انجام دادهاند و در مواردی مراکز تحقیقاتی و
محققان را با تحت تاثیر قرار میدهند و با سفارش انجام تحقیقاتی درباره
مفید بودن این روغن سعی در بیخطر جلوه دادن روغن پالم دارند.» او با گلایه
از سیاسیکاریهای موجود در حوزههای سلامت، میافزاید: «متاسفانه همه چیز
در کشور سیاسی شده و این خود تبدیل به یک معضل شده است. چون شما هر
اقدامی انجام دهید یک عدهای برداشت سیاسی برای اهداف خود از آن میکنند.»
رئیس
انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران در پاسخ به سوالی درباره نقش
دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در این مورد اظهار میکند: «متاسفانه دفتر
بهبود تغذیه در این مورد منفعل عمل میکند و اجازه ورود به هیچ موردی را به
آن نمیدهند. البته سازمان غذا و دارو هم همکاری با این دفتر ندارد زیرا
این سازمان خود را تنها متولی این حوزه میداند و اجازه تحقیق هیچ نهاد
دیگری را نمیدهد.»
سازمان غذا و دارو تنها مسئول نظارت بر میزان واردات پالم به کشور است
هدایت
حسینی، رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ایران نیز در این باره
میگوید: «در این مورد باید به آمار اداره گمرک مراجعه کرد؛ البته آمار
سازمان غذا و دارو نیز در این زمینه باید مورد ارزیابی قرار گیرد. چون
متولی اصلی تعیین سطح واردات و نحوه ترخیص روغن پالم سازمان غذا و دارو است
و از اینرو آمار این دو ارگان باید مورد ارزیابی و مقایسه قرار گیرد.»
او
در تشریح مضرات و میزان مجاز استفاده از این ماده در صنایع مختلف اظهار
میدارد: «این روغن داری یک سری ویژگیها است که موجب استفاده از آن در
صنایع مختلف ازجمله صنایع غذایی میشود؛ یکی از ویژگیهای این روغن دارا
بودن مقاومت بالای حرارتی است.
چون این روغنی است که به صورت طبیعی هیدروژن
و اکسیژن شده است و فاقد اسید چرب ترانس بوده ولی دارای اسید چرب اشباع
بالای دارد و بهخاطر بالا بودن این اسیدهای چرب اشباع که به صورت طبیعی در
این ماده وجود دارد، مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد. از اینرو در
برخی صنایع غذایی که نیاز به دمای بالا برای تولید وجود دارد مانند
روغنهای سرخکردنی یا برخی مواد غذایی مانند چیپس و پفک از این روغنها
استفاده میشود ولی در مواردی که از نظر تکنولوژیکی نیازی به استفاده از
این ماده نیست نباید مورد استفاده قرار گیرد.»
حسینی
با تاکید بر اینکه این روغن دارای اسیدچرب اشباع بالایی است، میافزاید:
«این روغن دارای اسید چرب پالمیتیک بسیار بالایی است و نمیتوان از آن
بهعنوان روغنی که در شرایط معمول بتوان استفاده کرد، نام برد بلکه فقط
باید در شرایطی که توجیه تکنولوژیکی مانند وجود حرارت بالا دارد، از آن
استفاده کرد.»
رئیس
انستیتو تحقیقات تغذیه ایران با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو نظارت
مستقیم بر میزان واردات و استفاده از این روغن را در کشور برعهده دارد،
تاکید میکند: «این سازمان باید در نظارتهای خود این موضوع را مدنظر قرار
دهد که روغن پالم باید در حدی وارد کشور شود که توجیه تکنولوژیکی داشته و
از نظر صنعتی قابل قبول باشد؛ و تنها این سازمان است که اجازه صدور مجوز در
این مورد را دارد.»