سفره‌ها با آمار بزرگ نمی‌شوند

شفاآنلاین>جامعه>بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد؛ فقر مطلق در ایران طی ۲ سال گذشته کاهش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است. هر چند این خبر در مجموع حس خوبی را در مرحله نخست القا می‌کند، اما اینکه آیا نجات مردم ایران از شاخص فلاکت به عنوان کسانی که در کشوری با منابع غنی طبیعی زندگی می‌کنند، خبر رهایی از فقر مطلق افتخاری است که آن را در بوق و شیپور کرد؟! از سوی دیگر کارشناسان معتقدند کاهش شاخص فلاکت حاصل جمع نرخ تورم و بیکاری در جامعه است که البته در نهایت هیچ تاثیری در کاهش قیمت‌ها و گرانی و درمجموع بهبود وضعیت معیشت مردم ندارد و تنها زمانی این شاخص‌ها می‌تواند باعث بهبود وضعیت سفره‌های مردم شود که نرخ تورم منفی شود، در غیراینصورت هر آنچه که از سوی برخی افراد در این باره گفته می‌شود، بازی با کلمات است .

به گزارش شفاآنلاین:آلبرت بغازیان، کارشناس اقتصادی در این باره، گفت: کاهش قیمت‌ها و شاخص فلاکت دو مقوله متفاوت هستند، شاخص فلاکت وفقر حاصل جمع دو شاخص نرخ بیکاری و تورم است و با توجه به این امر شاخص تورم به درستی در کشور کاهش یافته، اما قیمت‌ها کمتر نشده است، کاهش نرخ تورم به معنای این است که افزایش قیمت‌ها به اندازه سال گذشته نبوده است اما همه کالاها افزایش قیمت داشته و همچنان روند افزایشی را طی می‌کنیم و سفره مردم هم کوچک‌تر شده است، در حقیقت نرخ تورم در سال 1401 حدود 45 درصد بوده و 1402 حدود 35 درصد اعلام شده است که به معنای این است که؛ قیمت‌ها کاهش نیافته است بلکه نرخ تورم کاهش پیدا کرده و در نتیجه تاثیری هم در سفره‌های مردم نداشته است.

سفره مردم با کاهش نرخ تورم بزرگ نمی‌شود

این کارشناس درباره مطالبه مردم از مسئولان در آغاز سال گذشته برای تسریع در روند محسوس شدن تاثیر کاهش نرخ تورم در سفره‌های خود و پاسخ «به زودیِ» آنها گفت: بر اساس این فرمول که شاخص فلاکت از جمع نرخ تورم و بیکاری حاصل می‌شود، اینکه نرخ تورم کاهش یافته در نتیجه شاخص فلاکت و فقر مطلق نیاز کاهشی شده، درست است، اما این امر ارتباطی به قیمت‌ها و گرانی‌ها ندارد، اما رشد افزایش نرخ تورم در مقایسه با سال گذشته کمتر شده ولی در مجموع درروند افزایشی تورم تغییری ایجاد نشده است.

 بازی با الفاظ در آمارسازی و گفتاردرمانی

در حقیقت این مسئله‌ای است که باید با محاسبات ریاضی و اقتصاد کلان به آن پرداخت، به عبارتی این امر به زبان ساده این است که؛ به عنوان مثال کالایی که پیش از این با تورم 45 درصدی، 100 تومان بوده به رقم 145 تومان رسیده است و بعد سال بعد با تورم 35 درصدی به رقم 180 تومان رسیده، در نتیجه کاملاً مشخص است که قیمت افزایش یافته اما نرخ تورم کاهش یافته است و اینکه به تدریج شاهد کاهش قیمت‌ها و بهبود وضعیت معیشت خواهیم بود صحیح نیست و باید گفت بهبود معیشت زمانی محقق می‌شود که نرخ تورم منفی شود، نه اینکه چنانچه در مقایسه با سال قبل نرخ تورم کاهشی شود، در انتظار انقلابی در سفره‌ها و معیشت مردم باشیم، در نتیجه این آمارسازی و فضاسازی از سوی برخی از افراد قابل قبول نیست و درحقیقت بازی با الفاظ است.

فقر مطلق چیست؟

بر اساس این گزارش؛ مسئله فقر یکی از مهم‌ترین مسائلی است که یک اقتصاد می‌تواند با آن درگیر باشد. اقتصاد ایران نیز از این معضل مستثنی نبوده است و طی سال‌های گذشته همواره برنامه‌هایی برای مقابله با این معضل در دستور کار داشته است. دولت سیزدهم نیز از ابتدای شروع به کار با وعده ریشه‌کن کردن فقر و مقابله با آن فعالیت‌های خود را آغاز کرد. از طرف دیگر مطابق برنامه هفتم توسعه فقر مطلق باید تا پایان سال 1406 به صفر برسد که به نظر می‌رسد برای انجام این کار، راه درازی پیش روی تیم اقتصادی دولت باشد. مطابق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس فقر مطلق ناتوانی در کسب حداقل استاندارد زندگی است. به عبارتی فقر مطلق عدم‌دسترسی به حداقل معشیت را در جامعه بررسی کرده و تحت‌تاثیر توزیع درآمد در جامعه نیست. در مطالعات مربوط به این نوع فقر به موضوع تأمین حداقل نیازهای اساسی پرداخته می‌شود، بنابراین در برخی از کشورهای پیشرفته حتی ممکن است فقیر مطلق وجود نداشته باشد. اما در کشورهایی که دچار فقر مطلق هستند، بخشی از جامعه هنوز امکان دستیابی به حداقل‌های زندگی ندارند. نکته مهم در این رابطه این است که فقر مطلق حداقل استانداردهای زندگی را نشان می‌دهد و به این معنا نیست که با هزینه بالاتر از آن زندگی در رفاه خواهد بود. مهم‌ترین راهکاری که در این بین اقتصاددانان و کارشناسان به آن اشاره می‌کنند؛ اتخاذ سیاست‌های مناسب در راستای کاهش تورم است. مدیریت هزینه‌های دولت در کنار ایجاد منابع پایدار و کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی باید یکی از اولین اولویت‌های سیاستگذار باشد. از طرف دیگر باید توجه کرد که اجرای سیاست‌های حمایتی به تنهایی نمی‌تواند منجر کاهش فقر و افزایش درآمد خانوارها شود؛ بلکه این مهار پایدار تورم است که در بلند مدت می‌تواند قدرت خرید افراد جامعه را تقویت کند.

احتمال تک رقمی شدن تورم در برنامه هفتم

در این بین کامران ندری، کارشناس اقتصادی هم در پاسخ به این سؤال که آیا تورم5 /9درصدی که در برنامه هفتم پیش‌بینی شده، محقق می‌یابد یا خیر بیان کرد: من نمی‌توانم پیش‌بینی بلندمدت داشته باشم؛ چراکه ما شرایط باثباتی نداریم و ممکن است هر لحظه اتفاقی در حوزه سیاست خارجی بیفتد . نرخ تورم در حال کاهش است ولی نرخ تورم 30 درصد هم نرخ بسیار بالایی است و با توجه به اینکه درآمدهای اغلب مردم متناسب با نرخ تورم 4، 5 سال گذشته افزایش پیدا نکرده و وضعیت رفاهی مردم کاهش پیدا کرده بنابراین ممکن است تحولاتی رخ دهد. وی افزود: سیاست خارجی علی‌رغم این توافق‌هایی که اتفاق افتاده ولی موقت هستند و پایدار نیستند، همچنین تحریم‌ها ادامه پیدا می‌کند، بنابراین گرچه وضعیت در سال‌های آینده را نمی‌توان به‌طور دقیق پیش‌بینی کرد ولی به نظر می‌رسد که احتمال تحقق اهداف کمی که در برنامه تعیین شده است، چه نرخ تورم5/9 درصدی و چه رشد اقتصادی 8 درصدی بسیار پایین است./آرمان ملی